W Kalwarii Zebrzydowskiej

W Kalwarii Zebrzydowskiej, niewielkiej miejscowości w Małopolskiem,  znajduje się sanktuarium  pasyjno-maryjne oo. Bernardynów.  Wchodzące w skład zespołu bazylika i klasztor położone są na południe od miasta, u szczytu Góry Żar, na południe i wschód od nich znajdują się 42 kaplice i kościoły dróżek, z tego powodu  miejsce to nazywane jest często Polską Jerozolimą. Kalwaryjskie sanktuarium jest jednym z ważniejszych miejsc kultu pasyjnego i maryjnego – łączy zarówno kult Chrystusa cierpiącego, jak i Matki Bożej. Ideą przewodnią jest odwzorowanie ostatniej drogi Chrystusa (Droga Pojmania i Droga Krzyżowa). W sanktuarium znajduje się obraz Matki Boskiej Kalwaryjskiej (fot.).

Również pod względem architektonicznym i historycznym jest to miejsce szczególne - w 1999 r. sanktuarium wpisane zostało na listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury, a w 2000 r. uznane zostało za pomnik historii Polski…
W 1600 r. Mikołaj Zebrzydowski, wojewoda krakowski, na pobliskim wzniesieniu Żar ufundował kościółek pw. Ukrzyżowania Jezusa Chrystusa, zbudowanym wg modelu przywiezionego w 1599 r. z Jerozolimy przez Hieronima Strzałę. W latach 1604-1609 wzniesiono kościół i klasztor, w 1604 r. zaczęto budowę 12 kaplic Drogi Krzyżowej oraz Pustelnie Pięciu Braci Polskich z kaplicą św. Marii Magdaleny. W 1620 pod patronaten  wybudowano kolejnych pięć kaplic pasyjnych, osiem maryjnych. W drugiej poł. XVII w. rozbudowano klasztor dzięki zaangażowaniu przedstawicieli rodu Zebrzydowskich, a ostatnią wielka fundatorką była Anna Czartoryska (I poł XVIII w.), która  podjęła się rozbudowy kościoła, ufundowała dwie wieże przy elewacji frontowej oraz kapilcę św. Antoniego i Niepokalanego Poczęcia. W 1979 r. Jan Paweł II  nadał kościołowi miano bazyliki mniejszej.

Kościół i klasztor zostały wzniesiony według projektu architekta Jana Marię Bernardoniego oraz architekta i złotnika flamandzkiego Pawła Baudartha, który wzniósł prawie wszystkie kaplice kalwaryjskie. Bazylika jest budowlą późnobarokową z elementami rokoka. Wnętrze ozdobione jest polichromią, zabytkowymi stallami, bogato inkrustowanym wyposażeniem oraz licznymi obrazami. Klasztor to trzypiętrowa budowla posiadająca pięć ryzalitów-bastionów, wybudowana wokół dwóch wirydarzy (z lat 1603-1609 i 1654-1666) z wyposażenie w stylu barokowym i rokoko. Część bliżej kościoła ze studnią pośrodku, zdobi dekoracja stiukowa oraz portrety fundatorów i dobrodziejów klasztoru. Dróżki stanowiące tzw. Park Pielgrzymkowy składający się z zespołu kościołów i kaplic (Dróżki Pana Jezusa – 28 stacji, Dróżki Matki Boskiej – 24 stacje) o ciekawej architekturze w stylu barokowym i manierystycznym przypominające w rzucie poziomy różne figury geometryczne, wkomponowane są w naturalny krajobraz zainspirowane opisami Ziemi Świętej- Chrystiana Adrychomiusza.

Od południa kościół i klasztor otacza mur (1624) z dwoma bastionami przekształconymi w 1747 r. na potrzeby duszpasterskie oraz kaplice św. Anny i Matki Boskiej Bolesnej. Na zachód znajduje się dziedziniec otoczony budynkami gospodarczymi i dwukondygnacyjną bramą z mansardowym dachem oraz pawilon w narożniku od południa. Turyści mogą oglądać wkomponowane w otoczenie kościółki, kapliczki i figury. Przejście każdego ze szlaków zajmuje ok. trzy godziny. Najcenniejszym zabytkiem sakralnym w Kalwarii jest wizerunek Matki Bożej Kalwaryjskiej w kaplicy Zebrzydowskich.
Kalwaryjską specyfiką są odgrywane w okresie Wielkiego Tygodnia niezwykle barwne misteria pasyjne oraz w sierpniowy odpust Zaśnięcia i Wniebowzięcia NMP Kalwaryjskie uroczystości, należące do najbardziej okazałych w Polsce.
(źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Kalwaria_Zebrzydowska)