Tam, gdzie czas się zatrzymał przed wiekami – Bardejov

Większość z nas kojarzy Słowację z Tatrami, zimowymi wyjazdami na narty i licznymi termami. Tymczasem kraj ten ma kilkanaście urokliwych miejsc „z najwyższej półki”, tzn. z listy światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Jednym z takich miejsc jest Bardejov (na liście od 2000 r.). To 33-tysięcznie miasto leży w północnej części Pogórza Ondawskiego nad rzeką Topla i jest węzłem komunikacyjnym, tu kończy się linia kolejowa z Preszowa, tu rozwidlają się drogi do Żyliny, Koszyc i Rzeszowa. Urokliwość Bardiowa potęguje dodatkowo fakt, że jest on wkomponowany w piękny okoliczny pejzaż z mnóstwem atrakcji turystycznych. Na południowo-wschodnim zboczu fliszowego Masywu Busowej leży w spokojnej dolinie Potoku Bardiowskiego Uzdrowisko Bardiów (Bardejovske Kupele). Administracyjnie należy ono do Bardiowa, będąc jego dzielnicą. W górnej części uzdrowiska stoi muzeum architektury ludowej, w którym zgromadzono 28 wiejskich budowli z Szarysza Górnego  i Zemplina Północnego (www.slovakia.travel.sk). Okres rozkwitu miasta przypada na Renesans – to właśnie  w tym czasie powstała zabytkowa starówka. Niespełna wiek później miasto dotknęła seria nieszczęść (pożary, epidemie), ale  w XVIII w.  odzyskało swój blask, tym razem jako miejscowość uzdrowiskowa, kiedy zaczęto wykorzystywać źródła wód mineralnych. Ponieważ działania wojenne zarówno w czasie I, jak i II wojny światowej szczęśliwie ominęły miasto, zabytkowe obiekty zachowały się w niezmienionej formie. Zabytki znajdujące się w historycznym centrum miasta wchodzą w skład miejskiego rezerwatu zabytków, ogłoszonego w latach 50-ych XX w. równolegle z rozpoczęciem prac restauracyjnych. O Bardejovie mówi się, że jest najbardziej gotyckim miastem na Słowacji. Jego centrum tworzy kompleks zabytkowych budynków, który otacza niemalże równoległy ciąg najlepiej zachowanych na Słowacji miejskich murów obronnych z dwiema bramami, basztami i barbakanem (fot. 4).  Centralnym miejscem historycznego centrum miasta jest prostokątny rynek zabudowany szeregiem starodawnych kamienic mieszczańskich z typowymi szczytowymi fasadami z okapami (fot. 3).

W samym środku rynku stoi dawny ratusz z początku XVI w. (1505 – 1509) (fot. 1). W gmachu historycznego ratusza umieszczono ekspozycję zatytułowaną "Historia miasta – wolne miasto królewskie". Na rynku w gmachu nr 27 znajduje się kolejna ekspozycja tego samego Muzeum, która przedstawia ikony północnej Słowacji.  Ekspozycję przyrodniczą Muzeum można obejrzeć w kamiennicy nr 3-5 w sąsiedniej ulicy Rhódyho.

Kolejnym ważnym zabytkiem miasta jest gotycka bazylika św. Idziego (Egidia, fot. 2). Jej budowę rozpoczęto ma początku XV w. przekształcając ją stopniowo w gotycką trzynawową świątynię. Wewnątrz można podziwiać 11 drewnianych, skrzydłowych  ołtarzy gotyckich z XV i XVI w z rzeźbami uważanymi za jedne z najcenniejszych w Europie. Z wieży bazyliki można podziwiać panoramę całego miasta i okolicy. Pięknym zabytkiem jest również usytuowany w pobliżu murów obronnych klasztor i kościół franciszkański.


Miasteczko jest bardzo ciche, spokojne, gdyby nie rzesze turystów można by ulec złudzeniu, że przenieśliśmy się w wiek XV czy XVI. Niezwykłe wrażenie, gorąco polecam to miejsce…